Ester Broberg ukiut 47-t kingorna: – Asasara Nukissiorfiit, angerlarsimaffimma aappaa
2019 naappat Ester Broberg sulisartutut inuunermini ukiut 47-t Nukissiorfinni atoreerlugit soraarninngussaaq
Nukissiorfiilli inuulluaqqusinnginnerini maanna sulisup aalajaatsoq Qeqertarsuarni inunngorlunilu peroriartorsimasoq ilisariteqqaassavarput.
Qeqertarsuarni ukiaagaa ulloq aggustusip qulingiluaat 1971 aallartissaagut.
Ulloq taanna Ester Broberg 17-nnarnik ukioqarluni siullerpaamik Grønlands Tekniske Organisationimut (GTO) allaffimmiussatut iserpoq. Aallaqqaammut nujalerisunngornissani takorluugarisimagaluarpaa, tamannali taamanikkut illoqarfigisaani periarfissaasimanngilaq.
Aalajangiusimasaqarporli. Meeqqerisutut kiffatulluunniit sulerusunngilaq taamaammat allaffimmi sulinikkut ilinniarnissani aalajangersimavaa.
Taamanikkut inuusuttunnguup taassuma teknikkilerinikkut ingerlatsivimmi ukiorpassuarni soqutiginartunik suliaqarumaarnera ilisimanngilaat. Siullermik GTO-mi, tullissaani NunaTek-imi taavalu Fælleskontoret maanna Nukissiorfittut ilisimaligarput.
– Ulloq siulleq ittooqaanga ineeraaqqamullu inissinneqarlunga. Sunaaffa ineeraq toqqorsivittut illussanillu titartakkanut ersersaavittut atorneqartartoq. Suliassara siulleq tassaavoq akiligassat suliassat allagartaannik amigaateqarnersut misissussallugit. Sunaaffa naalakkama peqqissaarsinnaassusera sulinissamullu kajumissuseqarnera nalilersorniaraa. Taamaammat piaaraluni immersukkamik arajutsisassannik mappip teqeqquanut ilisisimavoq, Ester Broberg juulip aallaqqaataanni 1972-mi ilinniartunngorsimasoq – decembarillu 31-anni 1974-mi naammassisoq, illarluni oqaluttuarpoq.
Ester Broberg kingusinnerusukkut ilinniarnerminik naammassisaqareernerup kingorna GTO-miinnissani aalajangerpaa, matumanilu Uummannap Aasiaallu immikkoortortaqarfiini sulisimalluni. 1987-mi ikiortaanertut sulivoq, 1988-mi allaffimmiutut 1991-milu allaffimmi aqutsisutut.
Hauser Plads 20
Ester Brobergip ilinniartuunermini allaffissornermut tunnganngitsunik suliaqarneq misilittarsimavaa. Najukkanut inissiisarnermut aqutsisutut, sanaartortut aqutsisuisa ikiortaattut, kantiinami ikiortitut allaallu weekendini sulisut amigaraangata ullaakkorsiutiliornerit suliarisarsimallugit.
Ullumikkut ukiut 47-t qaangiutereersut, Ester Broberg tassaavoq piffissamut qaangiutereersumut sulisullu kingulliarsuit ilisimanngisaannut Nukissiorfiit sinniisaattut taaneqarsinnaasoq. Piffik allaffissornikkut pappialarsornerinnavimmik karsinillu oqimaatsunik aallussiffiusoq misigereerpaa. Maanna elektronikkikkut suleriaatsinit allaanerulluinnartut.
– Taamanikkut suliagut GTO-p qullersaqarfianut Hauser Plads 20-miittumut nassiunneqartarput, adressea eqqaamaqqissaarpara, qummut qiviaatigaluni oqarpoq nangillunilu;
– Ullumikkut elektronikkikkut suleriaatsimut naleqqiullugu, innaallagissamut imermullu akiligassat skrivemaskiina atorlugu allattortarpagut inernerilu regnemaskiinamik naatsorsortarlugit. Suut tamaasa kontokortinut kuglepennimik allattortarpagut. Aamma akissarsianik, akortisianik feeriaqarnersiutinillu naatsorsuinermi taamaaliortarpugut, Ester Broberg oqaluttuarpoq.
Ester Broberg GTO Aasianni 1992-mi Fælleskontoritut atulermat peqataavoq.
Allaffik amutsivimmi inissisimavoq allannguinerullu nalaani Ester Brobergip suliassai ilanngullutik amerlipput. Ilaatigut nutserinermik suliaqartarsimavoq taakkulu annerusumik illunut nutaanut angallatinullu tunngasarsimapput. Aallaqqaammut suliaq tamakkununnga sungiussisimanngitsumut ilungersunartarsimavoq.
– Angallatit pillugit ilisimaqanngilluinnarpunga. Taamaallunga pujortuleeraq iluarsaatassaq allaaserileqaara, naalagaatalu oqaluttuuppaanga suut aaqqissugassaanersut. Angallatit atortullu ilisimanagit sapinngisara tamaat nutseriniarsarivunga. Assersuutigalugu ”dyser” qallunaatut ”qitserartartutut” nutserpara. Qujanartumilli tamarmik paasivaannga, illarluni oqaluttuarpoq.
Harddiski marlunnik niulik
Ester Brobergip ullumikkut piffissap ingerlanerani suliassat assigiinngitsorpassuit kingumut eqqaagaangamigit ataaseq immikkut nuannaarutigisarpaa:
– Microsoft Wordip eqqunneqarnera iluartorujussuuvoq. Taamaalilluta piiaatit ataatsimiinnernilu imaqarniliat stenciilimik allattariaaruppagut. Taamatut sulinerup kingunerikkajuppaa atisakka qernersaammik tarngunnermikkut qernertuinnanngortarnerat. Mingunnartulerinermulluunniit tapisiaqarneq ajorpugut, illalaarluni oqaluttuarpoq.
Aamma pappialarsornermit qarasaasianut nutaanut allattuinermut ikaarsaarneq eqqaamalluarpaa.
– Taamanikkut toqqorsivimmi sulisup harddiskit suliatsinnik imallit aasarpai – tissinartunillu oqaaseqalaartuaannarpoq. Oqakkajuppoq: ”kakkaak, ullumikkut oqimaak”. Nalunngilaami ullormut allattukkakka ulapputigisimagikka, qungujuppoq qiviarnerminillu uummatimi toqqortaasivianit peernaviarnagu ersersippaa.
Taamanikkut piffissaq aaqqissuussaanikkut allannguinernik ulikkaarpoq.
Siullermik GTO, tulliani NunaTek, taava Fælleskontoret naggataatigullu Nukissiorfiit.
– Allannguinerit amerlasuut peqataaffiginikuuakka ajornaquteqarpallaanngitsumillu malinnaallungalu ineriartorneq nuannaarlunga ingiaqatigisimallugu, Ester Broberg oqarpoq.
Ester Broberg piffissap ingerlanerani ikiortimit ikiortaanermut sulisimavoq kingusinnerusukkullu nunap immiikkoortuata allaffiani aqutsisutut atorfinitsinneqarsimalluni. Ullumikkut tamanna suleqataasa tupiginngilaat:
– Nukissiorfinni allannguinerit aqqusaarneqarsimasut amerlasuut peqataaffigissagaanni atukkatigut sungiussisinnaassutsimik peqartariaqarpoq, matumanilu Ester allaffissornikkut pingaarutilimmik inissisimasimavoq, Diskomi nunap immikkoortuani pisortaq René E. Fleischer oqarpoq.
Ester Broberg Aasianni ulluinnarni qanimut suleqatigisarneratigut nalunngilluarpaa. Ilanngullugu oqaatigaa;
– Ester sulinermut immikkuullarissumik isiginnittaaseqarpoq, sulinermilu angusai eqqarsaatigalugit tamatuminnga peqarnissaq pisariaqarpoq. Inuttut inussiarnersorujussuuvoq ammasuullunilu kiisalu pisariaqarsorigaangamiuk isummani annittarlugu. Ingerlatsivimmi arlariilluta nuannaartoraarput.
Ester Brobergilli aalajaatsuusup nammineq isumaa malillugu, ingerlatsivimmik Nukissiorfittut atsigisumik kivitsinissaq inuup ataatsip kisimiilluni isimagisinnaangilaa.
– Nukissiorfiit suliffigalugu nuanneqaaq. Suliffeqarfiuvoq pissutsinut malinnaasoq sulisunullu pikkorissartitsinernik qitiutitsisoq. Sulisutut isumagilluarneqaraanni sulineq nuannernerulertarpoq, aalajangersimarpalaarluni oqarpoq.
Nukissiorfiit qitornaa
Ukiulli nikinnerani Ester Broberg soraarninngorpat sulineq unissaaq.
Tungaanut Aasianni suleqataasa piffissaq kingulleq Ester Brobergip misilittagaanik ilisimasaanillu ilinniarfittut atorpaat.
– Inuttut pisussaaffimminik naammassinnikkusuttarnermigut sulinermini pitsaassuseq pingaartittaqaa, minnerunngitsumillu suliffeqarfimmut angusat sapinngisamik pitsaanerpaat angorusullugit aaqqiissutissat pingaartittaqalugit. Ilanngullugu eqqaaneqassaaq eqqaamallaqqissutsimigut hardiskitut angalaannartutut taaneqarsinnaammat, Nukissiorfinnimi teqeqqut tamaasa ilisimavai. Tamanna suliffeqarfimmi nuannarisaqaarput pinginnaasaasalu kingorngunnissaat ajornaatsuinnaanavianngilaq.
– Akisussaaffiga suliassakkalu inummut allamut tatiginnillunga toqqissillungalu tunniutilerpakka. Naluara Nukissiorfiit anaanaattut taaneqarsinnaanerlunga immaqa tulluarnerussaaq Nukissiorfiit ”qitornaatut” taaneqaruma, tassami inuunera suliffimmut tassunga tunniussimavara inuunermalu annersaani angerlarsimaffimma aappaattut isigisimallugu, Ester Broberg oqarpoq tullissamilu pitsaanerpaamik sulilluarnissaannillu kissaallugit.
Naggasiutitut oqarpoq:
– Soorunami angerlarsimaffimma aappaata qimannissaa artornarpoq. Minnerunngitsumik NunaTek-imi suleqatikukka maanna nunatsinni Danmarkimilu soraarninngornikut sulilu attaveqarfigisartagakka eqqarsaatigaakka. Taamaammat Nukissiorfiit qinnuigerusuppakka sulisuminnik paarsilluaqqullugit ukiorpassuarnullu qujarusullunga, Ester Broberg naggasiivoq.