Innaallagiaq akikitsoq atorunnaassaaq

Nuup eqqaanni Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni erngup nukissiorfimmit innaallagissap akikitsup nunami tamarmi innaallagissap akikinneranut tapersiivoq. Kisiannili erngup nukissiorfik allilerneqanngippat akit qaffattussanngorput

Kaspar Mondrupimit, Nukissiorfinni nukissiuuteqarnermut pisortaq

Nukissiorfiit akit sapinngisamik appasitsikkusukkaluaqaat. Aammalumi naatsorsuinissaq ajornanngitsuuvoq. Tassami Kalaallit Nunaanni kikkut tamarmik innaallagissamik atukkaminnik assigiimmik akiliisarput, erngup nikissiorfimmit innaallagissamik akikitsumik imaluunniit nukissiorfimmit dieselitortumit akisuumit pilersorneqarnertik apeqqutaatinnagu. Akit nunami tamarmi assigiipput.

Taamaammat ataatsimut akeqartitsinermi innaallagissamik nunatsinni atuinermi tamarmiusumi innaallagissap innaallagiliornerup akikitsuararsuuffiigissaanit erngup nukissorfimmeernissaa pingaaruteqarluinnarpoq, taakku nukissiorfinniit dieselitortunit akikinnerujussuarmik innaallagissiorsinnaammata.

Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani erngup nukissiorfiup Nuuk akikitsumik avatangiisinut ajoqutaanngitsumik qujanartumik ukiorpassuarni pilersorsinnaanikuuaa. Innaallagialiornermut aningaasartuut appasissut innaallagissamit akikitsumit iluanaarutit ilanngullugit, nunap sinnerani dieseli atorlugu innaallagialiornerni akisunerungaartuni akit appasinnerannik kinguneqarpoq.

Imeerutissaaq
Pissutsit imaapput Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni erngup nukissiorfiata Nuup dieselitortumit pilersorneqanngimmat nunap sinnerani innuttaasunut innaallagissamik kiammillu pilersarneqarnerat ukiumut 200-225 mio.kr.-nik appasinnerutippaa.

Maannakkut ajornartorsiuterujussuaq tassaavoq erngup nukissiorfia imissaarutilersoq innaallagialiorsinnaaneralu killeqalerluni, taamaammallu akikitsumik innaallagialiornermi mallinnaasinnaajunnaarluni.

Peqatigitillugu Nuummi innuttaasut inissiallu amerliartortillugit angisuunillu soorlu mittarfissamik sanaartortoqartillugu Nuummi innaallagissamik pisariaqartitsineq annertusiartorpoq.

Taamaammat massakkut iliuuseqartoqanngippat Nukissiorfiit innaallagiliornermut dieselimik atuinerulissaaq, tamassumalu nuna tamakkerlugu akit annertuumik qaffatsissavai.

Akisunerulissaaq
Tamassuma kinguneranik pissusiviit tassaapput innaallagissap maannakkumiit akisunerulernissaa aammalu Kalaallit Nunaanni inoqutigiit tamarluinnarmik 2024-miik akilertagaat agguaqatigiissillugu ukiumut 928 kr.-nik qaffassapput, erngup nukiliorfia ullumikkumiit annikinnermik innaallagissiortariaqalissammat. Tamassuma kingorna ukiuni akit suli qaffaqqissapput.

Taamaattoqartariaqanngilarli

Tassami Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni erngup nukissorfik allilerneqarsinnaavoq. Taamaatut alliliinerup Nuummi nukinnik maannakkut pisariaqartitsineq matussusiinnassanngilaa, aammali nukinnik pilersuineq siunissamut ukiorpassuarni qulakkeertissavaa.

Allalerinissaq marloqiusaavoq. Ilaatigut tatsimit qaffasinerussumi inissisimasumit imermik nuutsisoqartassaaq, taamaalilluni maannakkut imaqarfiup annikillisinneqarnissaa pinngitsoortinneqassalluni. Tassunga innaallagissiorfik nutaaq sananeqassaaq, taamaalilluni innaallagiliorsinnaaneq maannakkut 45 MW-mit katillugu 100 W-mut annertusineqassalluni.

Soorunami alliineq akeqarpoq, piffissamili sivisuumi akit appasitsissavai. Ilaqutariit ataasiakkaat inuussutissarsiortullu innaalligissamut aningaasartuutaasa maannakkut isikkoqarneranut sanilliullugu taamatut annertutigisumik qaffannginnissaannik qulakkeerinninnermik aamma kinguneqassaaq.

Peqatigitillugu Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni innaallagissiorfimmik allalerneqarpat innaallagiliornerup annertusinera avatangiisinut ajoqusiissanngilaq imminullu nappassinnaassalluni, taamaalilluni siunissami pujoorfiit qernertumik pujuliornerutilersinnagit annikinnerusumik pujuliussallutik. Erngup nukinga atorlugu nammineq innaallagialiorutta aamma imminut pilersornerput qaffatsissavarput, tamassumalu nunanik allanik isumalluuteqarnerput annikinnerulersissavaa.

Isumarput malillugu Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni innaallagialiorfimmik allaliiniarneq siunertaqarluarpoq. Nuuk kisiat eqqarsaatiginagu nunali tamaat eqqarsaatigalugu. Siumut ingerlariarnermi aqqutissaq tamanna pitsaasuuvoq.