Minguitsumut nuukkiartorneq aamma Nukissiorfiit aningaasaqarnikkut inissisimanera qitiutillugit ukioq ingerlavoq

Nukissiorfiit ukiumut naatsorsuusiorfiusumut 2021-mut ukiumoortumik naatsorsuutini saqqummiuppaat pilersaarutaasumik 138 millionit koruuninik amigartooruteqarfiusut. Nukissiorfiit allatut ajornartumik sanaartukkani nutaani aamma sanaartukkanut suliniutini nalinik appartitsivoq 157 mio. kr.-inik.

Ukioq 2021-mi isertitaqarneq 20 mio. kr.-inik missingersuutigisanit appasinneruvoq. Tamatumunnga pissutaavoq kiassaanermut akigitinneqartut appartinneqarnerat unammillersinnaanermik pissuteqartumik, illoqarfinni imermit nukissiorfeqarfiusuni kissarsuutinut uuliatortunut tunngatillugu, uuliap akiata appartinneqarnera aamma privatit kissarsuutaasa uuliatortut pitsaanerulersimanerannik pissuteqartumik. Tamatuma saniatigut 2021-mi aningaasat malunnaatilimmik amerlanerusut siaruarterinermut aqqutit aserfallatsaalinerannut atorneqarput.

Aningaasaqarnermut pisortaq Pierre Vassard naatsorsuutitigut angusat pillugit imatut nassuiaavoq: “Ukiumut naatsorsuusiorfiusumut 2021-mut malunnaataasoq tassaavoq ukiup kiassimanera aamma uuliap akiata apparsimanera, tamanna isertitaqassutsikkut takuneqarsinnaavoq. Tamatumunnga ilutigitillugu appartitsinermut misiliinermi takuneqarsinnaavoq Nukissiorfiit aningaasaqarnerat namminermini imminut nammassinnaanngitsoq. Ajornartorsiut tassaavoq akigitinneqartut ima annikitsigisumik iluanaaruteqartitsimmata, sanaartukkat pigisavut piffissami pissarsiarineqarnerminni pisiarineqarnerminni nalinganik appasinnerusumik naleqalertarlutik, tamannalu illoqarfinni imermit nukissiuuteqarfiusuni sinneqartoorutitta matussusersinnaanngilaat.”

Imermit nukissiaq CO2-mik aniatitsinermik annikillisitsinissamut pingaarnerpaajuvoq

Inatsisartut 2021-mi aalajangernerat tunngavigalugu imermit nukissiorfimmik pilersitsisoqassaaq Qasigiannguanik aamma Aasiannik pilersuisussamik, taamatuttaaq Utoqqarmiut Kangerluarsunnguani imermit nukissiorfik Nuummik pilersuisoq allilerneqassaaq. Suliniutit taakkua Nukissiorfiit isertitaqarnerannut annertuumik sunniuteqassapput aamma Kalaallit Nunaanni nukissiamik atuinermi ataavartumik nukissiap atorneqarneranut, tamatumalu kingunerisaanik CO2-mik aniatitsinerup appartinneqarnissaanut.

Nunaqarfinni aamma illoqarfinni mikinerusuni qulini nukissiamik pilersuineq ataavartumik nukissiornermik taperneqarpoq seqernup qinnguanik katersuisartut atorlugit.

Nukissalik immiissutit

Nukissalimmut akeqanngitsumik ilaasortaanikkut Nukissiorfiit sullittakkatik periarfissippaat immiisarfinnik tamanut ammasunik atuisinnaanermut, taakkua Nukissiorfinnit illoqarfinni imermit nukissiuuteqarfiusuni nappartorpaat. Nukissalik 2021-p naanerani 500-nik sullitaqarpoq.

Nuummi innaallagissamik qamittoorneq

Nuup aamma Utoqqarmiut Kangerluarsunnguanni imermit nukissiorfiup akornanni innaallagissap aqqutaata attuuttoornera 2021-p naalernerani assut oqallisaasup kinguneraa, Nuummi piffissami sivisuumi innaallagissap qaminnganera. Innaallagissap illoqarfiup tungaanut aqqutaa utaqqiisaagallartumik iluarsaanneqarpoq kiisalu Nuuk innaallagissamik imermit nukissiorfimmeersumik pilersorneqaqqilerluni. Nukissiorfiit inaallagissap aqqutaa illoqarfiup tungaanukartoq augustimi aaqqivillugu iluarsaatissavaa. 

Siunissamut takorluukkat

Nukissiorfinnit isumannaatsumik pilersuinermi iliuuseqarneq annertusarneqarniarpoq aamma ukiuni aggersuni ataavartumik nukissiornerup annertusarneqarnera ingerlaqqissaaq. 2022-mi sammisat immikkut qitiutinneqartussat makkuupput:

  • Pilersuinermik qulakkeerinninnermut iliuusissatut pilersaarut nutaaq aamma Nuummi innaallagissiorfiup sillimataasut annertusineqarnissaa.
  • Nukissiorfiit isertitaqarnissamut piginnaasaata pitsanngorsarnera.
  • Maniitsup, Paamiut eqqaanni imermit nukissiorfiliorfissatut piukkunnaatillit aamma Qorlortorsuup allilerneqarnerata inuiaqatigiit aningaasaqarniarnerannut sunniutissaanik misissueqqissaarneq.
  • Mittarfeqarfiit pilersuinermut atortuinik tigusineq.
  • Illoqarfinni imermit nukissiorfeqarfiusuni innaallagissap atorneqarnerata annertusarnissaa, tassa Ilulissani aamma Nuummi innaallagissamik kiassaanermik qaminneqarsinnaasumik atuinermik annertusaanikkut, kiisalu assartuinermik annertunerusumik qitiutitsinikkut.
  • DDS-ip nunaqarfinni atuuttussanngortitsinerup ingerlateqqinneqarnera.

LINK una atorlugu Nukissiorfiit 2021-mut ukiumoortumik naatsorsuutaat pissarsiarisinnaavatit.